Udar mózgu stanowi obecnie trzecią w kolejności przyczynę śmierci, a pierwszą w kolejności najczęstszą przyczynę niepełnosprawności wśród Polaków. W statystyce liczby zgonów dotyczące udaru mózgu wyprzedzają jedynie choroby serca i nowotwory. Jak twierdzą eksperci, udar może przytrafić się każdemu, a coraz częściej dotyczy też młodych ludzi - co czwarta ofiara udaru ma mniej niż 40 lat.

- Co prawda udar mózgu ewidentnie związany jest z procesem starzenia się i większa liczba osób starszych w populacji oznacza także wzrost liczby udarów mózgu, to jednak aż 15 proc. udarów mózgu zdarza się poniżej 45 r.ż. W tej populacji przyczyny bywają nieco inne niż u starszych - powiedział prof. Jarosław Sławek, neurolog, prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, kierownik Oddziału Neurologii Szpitala św. Wojciecha, "Copernicus" sp. z o.o. w Gdańsku, a także kierownik Zakładu Pielęgniarstwa Neurologiczno-Psychiatrycznego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Wśród przyczyn należy wymienić: rozwarstwienie tętnic, zakrzepicę żylną (głównie kobiety w połogu i te, które stosują leki hormonalne, np. antykoncepcyjne) oraz różne czynniki genetyczne zwiększające krzepliwość krwi.

Choć, jak podkreślają eksperci, udar może wystąpić u każdego - niezależnie od wieku, płci czy stanu zdrowia, to istnieje szereg czynników, które znacznie zwiększają ryzyko pojawienia się choroby. Wśród nich wymienia się m.in. otyłość, cukrzycę, choroby sercowo-naczyniowe, nadciśnienie tętnicze czy podwyższony poziom cholesterolu.

Na większą częstość udaru u osób młodszych może wpływać stresujący tryb życia, używki, takie jak papierosy, nadużywanie alkoholu, narkotyki, a także brak ruchu i zła dieta.

Udar mózgu to obumarcie części tego narządu wskutek zatrzymania dopływu krwi do tkanki mózgowej. Wyróżnia się dwa główne typy udaru: niedokrwienny i krwotoczny. Udar niedokrwienny (ok. 80 proc. przypadków udaru mózgu) rozwija się w sytuacji, gdy tętnica zaopatrująca jakąś część mózgu w krew staje się niedrożna i krew dopływa do niego w ograniczonej ilości bądź wcale. Udar krwotoczny (ok. 20 proc. przypadków udaru) powstaje w wyniku pęknięcia ściany tętnicy mózgowej i wylania się krwi poza naczynie (potocznie: wylew), wskutek czego, podobnie jak poprzednio - tkanka mózgowa nie jest wystarczająco zaopatrzona w krew.