Czerniak jest nowotworem złośliwym. Najczęściej pojawia się na skórze, ale też w obrębie ust, nosa oraz gałki ocznej. Stanowi 2 proc. ogółu zachorowań na nowotwory w Polsce - każdego roku wykrywa się w naszym kraju 3000 nowych przypadków tej choroby, na świecie - około 160 000.

Naukowcy z Katolickiego Uniwersytetu Lowańskiego (KU Leuven) w Belgii zbadali wpływ antybiotyków na wszczepione myszom czerniaki wywodzące się od pacjentów.

- W miarę rozwoju nowotworu niektóre komórki czerniaka mogą uciec przed leczeniem i przestać się namnażać, aby 'ukryć się' przed układem odpornościowym. Są to komórki, które mają potencjał do tworzenia nowej masy guza na późniejszym etapie choroby - wyjaśnia badacz raka i biolog RNA Eleonora Leucci z KU Leuven.

- Aby przetrwać leczenie raka, te nieaktywne komórki muszą mieć cały czas włączone swoje "elektrownie - mitochondria. Ponieważ mitochondria wywodzą się z bakterii, które z biegiem czasu zaczęły żyć w komórkach, są bardzo podatne na działanie określonej klasy antybiotyków. To właśnie podsunęło nam pomysł wykorzystania tych antybiotyków jako środków przeciw czerniakowi - dodaje.

Naukowcy wszczepili myszom pochodzące od pacjentów guzy, a następnie podali zwierzętom antybiotyki - jako jedyne leczenie lub w połączeniu z istniejącymi terapiami przeciw czerniakowi. Jak się okazało, antybiotyki szybko zabiły wiele komórek rakowych.

Zdaniem naukowców antybiotykoterapia mogłaby zostać wykorzystana do kupienia cennego czasu potrzebnego na uruchomienie immunoterapii. W guzach, które nie reagowały już na terapie celowane, antybiotyki wydłużyły żywotność - a w niektórych przypadkach dochodziło nawet do wyleczenia myszy.

Użyte w badaniu antybiotyki z powodu rosnącej antybiotykooporności są obecnie rzadko stosowane w zakażeniach bakteryjnych. Jednak oporność ta nie ma wpływu na skuteczność leczenia czerniaka - komórki nowotworu wykazują wysoką wrażliwość na owe antybiotyki.

Jak jednak ostrzega Leucci, pacjenci z czerniakiem nie powinni rozpoczynać samodzielnych eksperymentów.

- Nasze odkrycia opierają się na badaniach na myszach, więc nie wiemy, jak skuteczne jest to leczenie u ludzi. Nasze badanie wspomina tylko jeden przypadek człowieka, w którym pacjent z czerniakiem otrzymywał antybiotyki w celu leczenia infekcji bakteryjnej, co spowodowało ponowne uwrażliwienie się opornego czerniaka na standardową terapię. Ten wynik napawa optymizmem, ale potrzebujemy więcej badań klinicznych, aby zbadać stosowanie antybiotyków w leczeniu pacjentów z rakiem. Razem z onkologiem Oliverem Bechterem (KU Leuven/UZ Leuven), który jest autorem tego badania, obecnie badamy nasze możliwości - mówi.