W "Drugs in R&D" ( Drugs R D. 2021 Jun 21. doi:10.1007/s40268-021-00351-6) opublikowano kolejną pracę o potencjale ponownego zastosowania adamantanowych leków przeciwwirusowych w COVID-19 (Potential for the Repurposing of Adamantane Antivirals for COVID-19).

Jak wiadomo, pochodne adamantanu mają działanie przeciwwirusowe. Właściwości przeciwwirusowe wykazują przede wszystkim proste pochodne aminowe adamantanu: amantadyna, rymantadyna i tromantadyna. 

Adamantany o przeciwwirusowym działaniu

Amantadyna i rymantadyna zaburzają cykl replikacji wirusa grypy typu A, nie wykazują natomiast aktywności wobec wirusa grypy typu B. Tromantadyna ma działanie wirusostatyczne, zwłaszcza w stosunku do wirusów opryszczki (HSV-1 i HSV-2) i półpaśca (VZV).

Po wybuchu epidemii covid-19 podjęto też badania nad zastosowaniem amantadyny w zapobieganiu i leczeniu covid-19.

Badania dokowania molekularnego sugerują, że amantadyna może blokować kanał białka E wirusa, prowadząc do upośledzenia propagacji wirusa. Ponadto analogi amantadyny mogą hamować wnikanie wirusa do komórki gospodarza poprzez zwiększenie pH endosomów, a tym samym hamując działanie proteaz komórek gospodarza, takich jak katepsyna L.

Memantyna może hamować wnikanie SARS-CoV-2 do komórek

Wysokoprzepustowa analiza ekspresji genów zidentyfikowała związki zdolne do obniżenia ekspresji katepsyny L, gdzie piątym najsilniejszym środkiem spośród 466 kandydatów była amantadyna. Amantadyna hamuje replikację SARS-CoV-2 in vitro, ale nie hamuje wiązania białka S z ACE2.

Adamantany mogą również działać przeciwko koronawirusom, w tym SARS-CoV-2 poprzez antagonistów glutaminianu (NMDA) i podtyp alfa-7 nikotynowego receptora acetylocholiny zlokalizowanego na komórkach nabłonka oskrzeli i pęcherzyków płucnych. Jako antagonista receptora NMDA, memantyna może hamować wnikanie SARS-CoV-2 do tych populacji komórek.

Przeciwparkinsonowskie działanie amantadyny

Amantadyna i memantyna są szeroko stosowane w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych i rozważano patofizjologiczny związek między działaniem przeciwwirusowym i przeciwparkinsonowskim amantadyny.

Publikowane były również wyniki badań, które ujawniały potencjalne korzyści wynikające ze stosowania amantadyny i memantyna do zapobiegania lub leczenia covid-19 i jego powikłań neurologicznych.