NIK opublikowała w czwartek (30 marca) informację o wynikach kontroli realizacji programów wczesnego wyrywania raka piersi i szyjki macicy w województwie lubelskim. Zasadniczym celem kontroli była ocena skuteczności zadań realizowanych w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych w latach 2011-2015.

Program miał przede wszystkim upowszechniać profilaktykę i zachęcać kobiety w wieku 50-69 lat do wykonywania badań mammograficznych, a kobiety w wieku 25-59 lat do badań cytologicznych, m.in. poprzez akcje promocyjne czy wysyłkę imiennych zaproszeń na badania.

W województwie lubelskim skuteczność tych działań była niewielka. Jak podaje NIK, w regionie systematycznie spadała liczba kobiet zgłaszających się na badania cytologiczne - z 28,1 proc. w 2011 r. do 22,1 proc. w 2015 r. (średnia krajowa w 2014 r. wynosiła 22,06 proc.). Wzrosła natomiast liczba kobiet przychodzących na badania mammograficzne z poziomu 44,8 proc. w 2011 r. do 49,2 proc. w 2015 r. (średnia krajowa - 48,05 proc.).

Słabe rezultaty przyniosła wysyłka imiennych zaproszeń cytologię. W latach 2011-2015 wysłano 909 tys. zaproszeń i wydano na ten cel prawie 1,2 mln zł, ale na badania zgłosiło się 59,7 tys. kobiet, co oznaczało średnią roczną zgłaszalność na poziomie 6,6 proc. kobiet w wieku 25-69 lat.

NIK wskazuje też, że większość akcji promocyjno-profilaktycznych prowadzono na terenach o wysokiej zgłaszalności kobiet na badania, a pomijano obszary, gdzie ten wskaźnik był najniższy.

W ocenie NIK, nie osiągnięto zasadniczego celu programu, tzn. zmniejszenia zachorowalności i umieralności z powodu raka piersi i raka szyjki macicy. W latach 2011-2013 w województwie lubelskim następował wzrost zachorowań na te nowotwory - w 2011 r. na raka piersi zachorowały 454 kobiety, a w 2013 tę chorobę stwierdzono u 534 kobiet w wieku od 50 do 69 lat. Na raka szyjki macicy w 2011 r. zachorowało 86, a w 2013 - 96 kobiet w wieku od 25 do 59 lat.

Z powodu raka piersi w grupie wiekowej 50-69 lat w województwie lubelskim w 2011 umarło 113 kobiet, w 2013 - 118 kobiet, a z powodu raka szyjki macicy w grupie wiekowej od 25 do 59 lat zmarło w 2011 r. 36 kobiet, w 2012 - 39, w 2013 r. - 36.