Dr Borja Ibanez z Narodowego Centrum Chorób Sercowo-Naczyniowych w Madrycie ostrzega, że szczególnie groźne są zawały, które zdarzają się od godziny 6 rano do 12 w południe. O tej porze są one najbardziej rozległe - powodują o 21 proc. większe uszkodzenia mięśnia sercowego niż między godziną szóstą po południu i dwunastą w nocy.

Wskazują na to badania, które hiszpańscy kardiolodzy przeprowadzili w grupie 811 chorych z zawałem serca z uniesionym odcinkiem ST w zapisie EKG. O rozległości zawału świadczył podwyższony poziom troponiny i kinazy kreatynowej - enzymów informujących o stopniu nasilenia martwicy serca, do jakiej dochodzi na skutek niedokrwienia serca.

Do zawału serca doprowadza pękająca w tętnicach serca blaszka miażdżycowa, która znacznie ogranicza lub całkowicie blokuje dopływ krwi do fragmentu mięśnia sercowego. Im szersze jest to naczynie, tym większy może być obszar uszkodzenia serca. Ale z najnowszych badań wynika, że zależy ono również od pory dnia. Nie wiadomo na razie, jaka jest tego przyczyna.

Dr Ibanez podejrzewa, że w godzinach rannych organizm wytwarza substancje sprzyjające zawałom i zwiększające uszkodzenie mięśnia sercowego. Jedną z nich może być kortyzol, tzw. hormon stresu. Są to jednak tylko spekulacje i nie są jeszcze poparte żadnymi badaniami.

Spośród 811 badanych zawałowców aż trzy czwarte to mężczyźni w wieku średnio 62 lat. 269 z nich miało atak serca między godz. 6.00 a 12.00. Drugą najliczniejszą grupę (240 chorych) stanowili ci, którzy mieli zawał po południu. 161 osób doznało ataku serca wieczorem (między godz. 18.00 a 24.00). Najmniej badanych miało zawał w nocy - między godz. 24.00 a 6.00. Największe uszkodzenia serca miały osoby, u których doszło do niedokrwienia tylnej ściany mięśnia sercowego.

Dr Ibanez uważa, że osoby, które doznają zawału serca rano wymagają bardziej inwazyjnego leczenia, polegającego głównie na zastosowaniu angiolplastyki. Obojętnie jednak, o jakiej porze dojdzie do zawału, decydujące znacznie ma jak najszybsze wezwanie pogotowia ratunkowego. Decydujące znaczenie mają pierwszy trzy godziny, liczone od chwili, gdy doszło do niedokrwienia mięśnia sercowego.