Rynek Aptek: Zjawisko samoleczenia i stosowania leków bez recepty jest coraz bardziej popularne. Jednocześnie wiadomo, że leki to nie cukierki i należy zachować ostrożność. W jakich sytuacjach ich stosowanie jest uzasadnione?
Jarosław Woroń: Bez recepty mogą być dostępne te leki, które charakteryzują się optymalnym profilem bezpieczeństwa, co powoduje, że pacjent może stosować je w sposób krótkotrwały, bez konieczności szukania pomocy lekarskiej w sytuacji, kiedy mamy do czynienia ze stanami ostrymi, np. w przypadku bólu, przeziębienia, nudności, wymiotów, zgagi. Dostępność leku bez recepty nie powinna prowadzić do samoleczenia w rozumieniu przewlekłym.

Łatwo sobie wyobrazić, że gdyby te leki były dostępne tylko na receptę, to nastąpiłby paraliż systemu opieki medycznej. Dostępność leków bez recepty nie jest tylko trendem polskim, ale ogólnoświatowym. Mamy coraz bardziej świadomego pacjenta, niekoniecznie konsumenta, co przekłada się na coraz bardziej efektywne stosowanie leków dostępnych bez recepty i mało efektywne czy wręcz wchodzące sobie w drogę stosowanie suplementów diety.

RA: Od października 2017 roku przeciwbólowy Ketonal 50 mg (ketoprofen) jest dostępny bez recepty. Na rynku jest już wiele leków OTC do stosowania w przypadkach bólu. Po co kolejny produkt na tej liście?
JW: Ideą indywidualizacji farmakoterapii jest stworzenie większej dostępności do różnych produktów. Trzeba pamiętać, że każdy z nas jest inny, ma inne uwarunkowania genetyczne, które wpływają na efektywność i skuteczność, jeśli chodzi o leczenie bólu. Każdy z nas ma również inne doświadczenia z zastosowania danego leku oraz przekonania, a zatem wiarę w jego działanie, co też nie jest bez znaczenia.

W prawidłowej farmakoterapii chodzi o to, by doprowadzić do wyboru najlepszego leku dla konkretnego pacjenta, a wybór ten powinien uwzględniać czynniki istotne dla działania leku, a więc ryzyka wystąpienia działań niepożądanych czy chorób współistniejących. Pacjent ma otrzymać lek najbardziej zbliżony – w rozumieniu efektywności klinicznej i bezpieczeństwa – z objawami, z jakimi się zgłasza.