W marcowym wydaniu pisma Lancet opublikowano informacje dotyczące suplementacji witaminy D w celu zapobiegania ostrym infekcjom dróg oddechowych, w oparciu o systematyczny przegląd i metaanalizę zbiorczych danych z randomizowanych, kontrolowanych badań (Vitamin D supplementation to prevent acute respiratory infections: a systematic review and meta-analysis of aggregate data from randomised controlled trials).

Pełny tekst w załączniku.

Jak przyznają autorzy publikacji, metaanaliza z 2017 roku danych pochodzących z 25 randomizowanych badań suplementacji witaminy D w zapobieganiu ostrym infekcjom dróg oddechowych (acute respiratory infections, ARI) ujawniła ochronny efekt tej interwencji. Celem tej pracy jest aktualizacja badań w tym zakresie.

Analizowane badania
Niniejsza metaanaliza zagregowanych danych z 43 randomizowanych kontrolowanych badań (opublikowanych między październikiem 2009 a lutym 2021 i dwóch badań niepublikowanych), obejmuje łącznie 48 488 uczestników.

35 badań porównywało efekty podania witaminy D vs placebo. W pięciu badaniach porównano wyższą dawkę witaminy D i niższą dawkę z grupą placebo. Sześć badań porównało wpływ wyższych i niższych dawek witaminy D.

Częstość występowania ostrych infekcji dróg oddechowych była pierwszorzędowym punktem końcowym w 23 badaniach, drugorzędnym w 20 badaniach.

Wyniki były niejednoznaczne
Badacze stwierdzili, że w badaniach porównujących witaminę D z kontrolą placebo znacznie niższy odsetek uczestników przyjmujących suplement witaminy D miał jedną lub więcej ostrych infekcji.

Z kolei porównując wyższe dawki z niższymi, nie zaobserwowano znaczącej różnicy w odsetku uczestników, którzy mieli co najmniej jeden ARI.

Z uwagi na niejednorodne wyniki badań porównujących suplementację witaminy vs placebo, dokonano analizy pod kątem kilku czynników: stężenia 25(OH)D, wieku uczestników, dawki, częstotliwości dawkowania, czasu trwania badania i obecności vs braku choroby dróg oddechowych.

Codzienne dawkowanie
W badaniu witaminy D vs kontrola placebo, u uczestników z wyjściowym stężeniem 25 (OH) D poniżej 25 nmol/l nie obserwowano korzystnego wpływu suplementacji na ryzyko wystąpienia infekcji.

Korzystny efekt - i to znaczący - obserwowano u uczestników w wieku 1 -16 lat. Z kolei nie zaobserwowano go u dzieci poniżej 1 roku życia.

Biorąc pod uwagę częstotliwość dozowania, znaczna ochrona w wyniku suplementacji witaminy D na ryzyko wystąpienia ARI w porównaniu z kontrolą placebo była zauważalna u tych pacjentów, którym witaminę D podawano codziennie. Tego efektu nie było wśród grupy badanych, którym podawano witaminę D raz na tydzień lub w postaci bolusów raz na miesiąc lub raz na 3 miesiące.

Istotne efekty ochronne interwencji były obserwowano również w badaniach, w których witamina D była podawana w dziennej dawce odpowiadającej 400–1000 IU. Nie było efektu u pacjentów, u których ekwiwalent dawki dobowej był mniejszy niż 400 IU.

Rok suplementacji lub krócej
Pozytywny efekt też obserwowano również w badaniach, które trwały 12 miesięcy lub krócej.

Wreszcie istotne ochronne działanie witaminy D na ryzyko wystąpienia ostrej infekcji dróg oddechowych w porównaniu z kontrolą placebo było również
obserwowane w badaniach, które nie były ograniczone do uczestników z astmą lub przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP).

Analiza eksploracyjna ograniczona do pięciu badań kontrolowanych placebo, w których oceniano efekty codziennego dawkowania witaminy D w dawce 400–1000 IU / dobę u dzieci w wieku od 1 do 16 lat, podawanego przez 12 miesięcy lub krócej, w którym średnie wyjściowe stężenia 25 [OH] D wahało się od 56,8 nmol/l do 88,9 nmol/l, wykazała znacznie niższy odsetek ostrych infekcji w porównaniu z placebo.

Podsumowanie
Metaanaliza danych z randomizowanych badań klinicznych suplementacji witaminy D w zapobieganiu ostrych infekcji dróg oddechowych wykazała znaczący ogólny efekt ochronny tej interwencji w porównaniu z kontrolą placebo.

Efekt ochronny był niejednorodny we wszystkich badaniach.

Nie zaobserwowano ochronnego działania suplementacji witaminy D m.in. wśród uczestników z najniższym wyjściowym stężeniem 25 (OH) D.

Najbardziej korzystny schemat dawkowania witaminy D to stosowanie codziennie w dawkach 400–1000 IU przez okres do 12 miesięcy.

Znaczenie tych wyników dla COVID-19 jest nieznane i wymaga dalszych badań.

https://www.thelancet.com/journals/landia/article/PIIS2213-8587(21)00051-6/fulltext