• typ F (failure reactions)
• charakteryzują się opornością na stosowaną terapię
• przykłady: wzrost ryzyka zajścia w ciążę podczas terapii doustnymi środkami antykoncepcyjnymi z równoczesnym podaniem leku o charakterze induktora (preparaty dziurawca).

Grupy pacjentów szczególnie narażonych na wystąpienie niepożądanych działań leków, to osoby ze zmienną farmakokinetyką leku (niemowlęta, kobiety ciężarne, osoby w podeszłym wieku oraz cierpiący na przewlekłe schorzenia wątroby i nerek), a także chorzy stosujący polifarmakoterapię – z uwagi na wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia interakcji.

Asumptem do utworzenia systemu monitorowania działań niepożądanych było odkrycie teratogennego działania talidomidu. Środek ten, wydawany bez recepty w latach 1957-1960 jako lek uspokajający kobietom z powikłaną ciążą, wywołał kalectwo u ponad 12 tysięcy płodów. Noworodki urodziły się z poważnymi wadami kończyn (fokomelia). Po odkryciu działania teratogennego talidomidu, wycofano go z obrotu i zaprzestano jego produkcję.

Jednak w ostatnich 10 latach opisano kolejne wskazania terapeutyczne tego środka. Badania wykazały jego skuteczność u chorych po autotransplantacji. Udowodniono także jego spektakularną efektywność w leczeniu szpiczaka plazmocytowego (opornego na terapię standardową).

Innym ciężkim działaniem niepożądanym leku jest przykład preparatu Vioxx (rofekoksib), który stosowano w przypadku bólów pochodzenia reumatycznego. W 2004 roku, firma Merck (MSD) zadecydowała o dobrowolnym wycofaniu produktu leczniczego z obrotu. Na decyzję firmy wpłynęły wyniki badań tego leku wskazujące na bardzo wysokie ryzyko wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych (zawał serca, udar mózgu).

System monitorowania
działań niepożądanych leków stanowi jedno z ważniejszych zadań pharmacovigilance. Zagadnienia tej nauki obejmują strategie zapewniające: