Wprowadzone w 2014 r. przepisy nowelizujące ustawę z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w zakresie map potrzeb zdrowotnych wprowadziły rozwiązania mające na celu umożliwienie prowadzenia długoterminowej polityki zdrowotnej opartej o potrzeby zdrowotne świadczeniobiorców.

Opublikowane dokumenty map potrzeb zdrowotnych w swojej pierwszej edycji nie spełniły pokładanych w nich oczekiwań z uwagi na ograniczenie analiz do realizacji świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Jednocześnie w dyskusji nad treścią opublikowanych dokumentów podnoszono, że nie stanowią one jednoznacznej rekomendacji dla koniecznych do podejmowania działań na poziomie regionalnym i lokalnym.

Jak czytamy w uzasadnieniu do nowelizacji, od 2016 r. są podejmowane działania służące rozwinięciu systemu map potrzeb zdrowotnych – planowania i wdrażania działań rozwojowych w ochronie zdrowia.

Jednym z takich rozwiązań było wprowadzenie Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Ochronie Zdrowia (IOWISZ), z jego wykorzystaniem została wprowadzona ocena celowości inwestycji do oceny zasadności inwestycji istotnych z perspektywy poprawy systemu i wynikających z potrzeb zdrowotnych, a nie lokalnych aspiracji, nieugruntowanych w możliwościach systemu. System ten jest rozwijany przez prace nad uzależnieniem kontraktowania świadczeń z NFZ, pod warunkiem posiadania pozytywnej opinii o celowości inwestycji.

Celem nowelizacji ustawy jest wprowadzenie systemu planowania strategicznego w ochronie zdrowia – umożliwienie funkcjonowania systemu, w którym działania są planowane z należytym wyprzedzeniem, a także jest przewidziany horyzont czasowy oraz środki finansowe na ich realizację.

- Nie ulega wątpliwości, że podstawy takich działań muszą być oparte o rzeczywiste – zobiektywizowane potrzeby zdrowotne społeczeństwa. Dla ich efektywnego funkcjonowania konieczne jest określania priorytetów. Z uwagi na ograniczone zasoby, nie tylko finansowe, ale i czasowe, oraz kadrowe, nie jest możliwe realizowanie wszystkich zadań jednocześnie w jednym czasie - uzasadnia legislator.

Jak tłumaczy, konieczne jest realizowanie w pierwszej kolejności zadań, które przyniosą największą korzyść zdrowotną dla ogółu społeczeństwa – w szczególności skupiających się na obszarach, gdzie uzyskiwane obecnie wyniki zdrowotne są najbardziej oddalone od potencjalnie możliwych do uzyskania i osiąganych w innych państwach, w tym UE.