Komisja Europejska przedstawiła komunikat na temat pierwszych wniosków z doświadczeń z pandemii COVID-19 z ostatnich 18 miesięcy i wykorzystania ich do poprawy działań na szczeblu unijnym i krajowym.

Powstał unijny dekalog:

Europejski system gromadzenia informacji o pandemii

1. Szybsze wykrywanie i lepsze reagowanie wymagają solidnego globalnego systemu nadzoru nad zdrowiem publicznym i udoskonalonego europejskiego systemu gromadzenia informacji o pandemii. UE powinna przewodzić wysiłkom na rzecz opracowania nowego solidnego globalnego systemu nadzoru opartego na porównywalnych danych. Nowy i udoskonalony europejski system gromadzenia informacji o pandemii zostanie uruchomiony w 2021 roku.

2. Bardziej przejrzysty i skoordynowany system wykorzystywania opinii naukowych ułatwiłoby podejmowanie decyzji politycznych i komunikację publiczną. UE powinna wyznaczyć głównego europejskiego epidemiologa i stworzyć do końca 2021 r. odpowiednią strukturę zarządzania.

3. Wzmocnienie środków gotowości wymaga stałych inwestycji, kontroli i przeglądów. Komisja Europejska powinna sporządzać roczne sprawozdania na temat stanu gotowości.

4. Narzędzia reagowania kryzysowego muszą zostać szybciej opracowane i być łatwiej aktywowalne. UE powinna ustanowić ramy uruchamiania pandemicznego stanu wyjątkowego w UE oraz zestaw narzędzi na wypadek sytuacji kryzysowych.

Potrzebne są PPP i silniejsze łańcuchy dostaw

5. Koordynowanie środków w Europie powinno stać się naturalne. Należy szybko, przed końcem roku, wdrożyć Europejską Unię Zdrowotną oraz wzmocnić koordynację między instytucjami i uzgodnić metody pracy.

6. Aby zapewnić przepływ sprzętu i leków o krytycznym znaczeniu potrzebne są partnerstwa publiczno-prywatne i silniejsze łańcuchy dostaw. Do początku 2022 r. powinien zacząć działać unijny urząd ds. gotowości i reagowania na wypadek stanu zagrożenia zdrowia (HERA), a ważny projekt stanowiący przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania w dziedzinie zdrowia powinien zostać opracowany możliwie najszybciej, by umożliwić przełomowe innowacje w zakresie produktów farmaceutycznych.

Projekt „EU Fab” powinien zapewnić UE wystarczającą ciągłą zdolność do produkcji 500–700 mln dawek szczepionek rocznie, z czego połowa powinna być gotowa w ciągu pierwszych 6 miesięcy pandemii.

7. Ogólnoeuropejskie podejście strategiczne ma zasadnicze znaczenie dla przyspieszenia badań klinicznych, rozszerzenia ich i poprawy ich efektywności. Należy stworzyć szeroko zakrojoną unijną wieloośrodkową platformę badań klinicznych.

Walka z dezinformacją

8. Zdolność do radzenia sobie z pandemią zależy od ciągłych i rosnących inwestycji w systemy opieki zdrowotnej. Należy wspierać państwa członkowskie w celu wzmocnienia ogólnej odporności systemów opieki zdrowotnej poprzez udział w inwestycjach w zakresie odbudowy i odporności.

9. Zapobieganie pandemiom, gotowość i umiejętność reagowania to najważniejsze priorytety Unii. EU powinna nadal odgrywać wiodącą rolę w globalnej reakcji, w szczególności w oparciu o COVAX, jak również wzmacniać globalną strukturę bezpieczeństwa zdrowotnego, przewodząc wzmocnieniu pozycji Światowej Organizacji Zdrowia. Należy również rozwijać partnerstwa w zakresie gotowości na wypadek pandemii z najważniejszymi partnerami.

10. Należy wypracować bardziej skoordynowane i zaawansowane podejście do stawiania czoła wprowadzania w błąd i dezinformacji.