W I kwartale 2021 r. Terenowe Wydziały Kontroli NFZ przeprowadziły łącznie 57 postępowań kontrolnych w aptekach (za moment ujęcia przeprowadzonych postępowań kontrolnych w okresie sprawozdawczym przyjęto datę wysłania/ przekazania wystąpienia pokontrolnego).

W 2 przypadkach nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie realizacji recept refundowanych. Pozostałe postępowania kontrolne zakończyły się wystosowaniem do aptek zaleceń pokontrolnych z negatywną oceną podmiotów kontrolowanych (18 postępowań) lub oceną pozytywną z jednoczesnym wskazaniem nieprawidłowości (37 postępowań).

W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono nieprawidłowości dotyczące m.in.:
- realizacji recept przez osobę nieposiadającą kwalifikacji i uprawnień do jej realizacji;
- braku pieczątki i podpisu osoby przyjmującej receptę i sporządzającej lek;
- braku podpisu osoby wystawiającej receptę;
- braku podpisu i pieczęci przy dokonanej poprawce przez osobę wystawiającą recept;
- w przypadku leków z grupy IN lub II P braku potwierdzenia przekroczonej dawki maksymalnej (dobowej lub jednorazowej) poprzez postawienie wykrzyknika, zapisania dawki słownie, umieszczenia pieczęci, czytelnego podpisu;
- braku potwierdzenia na rewersie recepty uprawnień dodatkowych pacjenta (np. IB, ZK).

Wydano więcej leku niż na recepcie

Kolejne nieprawidłowości polegały na:

- przekazywaniu nieprawidłowych danych w komunikatach elektronicznych xml do Funduszu (m. in.: uprawnień dodatkowych („S”, „DN”), adnotacji „nie zamieniać”, brak znacznika informującego o wydaniu zamiennika , typ i numer identyfikatora osoby realizującej recepty, numer PESEL technika farmacji realizującego recepty/ pacjenta, okres zatrudnienia pracownika, data wystawienia recepty, data i godzina realizacji recepty, kod EAN/GTIN leku/składnika; inna lub niewłaściwa jednostka miary dla składnika leku);
- dwukrotnego sprawozdania recepty;
- braku poinformowania w terminie OW NFZ o rozwiązaniu stosunku pracy
z pracownikami;
- prowadzeniu sprzedaży leków w aptece przez podmiot nie posiadający właściwego zezwolenia na prowadzenie apteki. (art.99.1 PF);
- realizacji umowy na realizację recept niezgodnie z udzielonym zezwoleniem na
prowadzenie apteki;
- zrealizowaniu recepty, na której wypisano i wydano ilość leku refundowanego
przekraczającą 120-dniowy okres stosowania;
- zrealizowaniu recepty nieprawidłowo pod względem przestrzegania ograniczeń ilościowych wynikających z zamieszczonego na recepcie sposobu dawkowania;
- wydaniu leku w ilości większej niż zapisano na recepcie;
- realizacji recept, w przypadku których wydano zawyżoną ilość leków przy braku podanego sposobu dawkowania;
- wydania leku jako refundowany pomimo zapisu 100%;
- zrealizowania recepty, na podstawie której wydano jako refundowany lek wypisany poza zakresem wskazań refundacyjnych;
- realizacji recepty pomimo niepełnego adresu/ brak nr PESEL pacjenta lub braku wymaganych danych podmiotu udzielającego świadczeń (nazwa, adres, telefon, regon);
- wydaniu leku innego niż zaordynowany na recepcie;
- realizacji recepty refundowanej po upływie terminu jej ważności.

Leki recepturowe

Sporo zastrzeżeń kontrolerów wzbudziły uchybienia w zakresie wykonania leków recepturowych, polegających na:

- nieprawidłowej wycenie leku recepturowego (zawyżona cena surowca, wyceniono lek sporządzony w warunkach jałowych pomimo braku wskazań do sporządzenia leku w warunkach aseptycznych, pobrano 2 opłaty ryczałtowe od pacjenta, nie przestrzeganie ograniczeń ilościowych wynikających z zapisanej na recepcie na lek recepturowy ilości spirytusu);
- realizacji recept, na których wykonano lek niejałowy z taksą laborum dla leku jałowego;
- błędnie wykonanego lek recepturowy – brak warunków jałowych, mimo obecności w składzie leku antybiotyku/ niezgodnie z treścią recepty;
- niezmniejszenia ilości substancji recepturowej w leku recepturowym w przypadku przekroczenia dawki maksymalnej;
- braku na recepcie, na której zaordynowano lek recepturowy adnotacji o dacie i czasie przyjęcia recepty do realizacji;
- realizacji recept na leki recepturowe, w przypadku których osoba sporządzająca dokonała zmian w składzie nieprzewidzianych przepisami prawa bądź nie wprowadziła zmian niezbędnych dla zapewnienia trwałości/bezpieczeństwa stosowania leku;
- realizacji recepty na lek recepturowy, zawierający w swoim składzie surowiec z wykazu A substancji bardzo silnie działających, bez sposobu dawkowania;
- zrealizowania recepty, na której ilość leku recepturowego określono cyfrą rzymską;
- wykonania postaci leku metodą niezgodną z wymogami FP;
- sporządzania leku recepturowego niezgodnie z ordynacją lekarską;
- sporządzenia leku recepturowego w terminie dłuższym niż 48 godzin o złożenia recepty przez pacjenta (art. 86 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo Farmaceutyczne);
- przekazania do OW NFZ w komunikatach elektronicznych, dotyczących zrealizowanych recept podlegających refundacji z Funduszu, danych niezgodnych ze stwierdzonym w aptekach stanem faktycznym dotyczącym zrealizowanych recept, np. inny kod postaci leku recepturowego, niż ten jaki wynikał z zamieszczenia przepisanej postaci leku na receptach, inny identyfikator kosztu wykonania leku recepturowego (taksy laborum) niż ten jaki wynika z zapisu dotyczącego wykonania leków recepturowych zamieszczonego w otaksowaniach recept.

Marża inna niż w przepisach

- realizacji recepty, na której został przepisany lek zawierający w swoim składzie substancje silnie działające (z wykazu A) przez osobę do tego nieuprawnioną;
- nieprawidłowego obrót lekami (brak udokumentowania fakturami zakupu preparatu/ surowca lub występowanie rozbieżności pomiędzy ilościami zakupionych surowców farmaceutycznych a ich rozchodem);
- nie przedstawienia do kontroli faktur zakupu produktów pochodzących z importu docelowego, z których dokonano sprzedaży leków;
- zastosowania przez aptekę innej marży detalicznej niż wynikająca z ustawy;
- braku recept w aptece lub nie przekazania recept do kontroli.