Jeśli do komputera wprowadzimy dane i algorytm, uzyskamy poprawne odpowiedzi. - A człowiek nie jest jak komputer. W podejmowaniu decyzji działa na podstawie nie tylko racjonalnych argumentów, ale i własnych emocji oraz akceptowanych wartości, które wpływają na ocenę wagi tych argumentów - mówi w rozmowie z PAP bioetyk i filozof dr hab. Tomasz Żuradzki, profesor UJ, laureat prestiżowego grantu ERC o niepewności w bioetyce.

Naukowiec w rozmowie z PAP mówi o różnych uproszczonych metodach wnioskowania i podejmowania decyzji, a także błędach w myśleniu, które mają wpływ na decyzje o tym, czy szczepić się, czy nie szczepić.

Prof. Żuradzki zwraca uwagę, że jeśli analizuje się dostępne dane naukowe, to szacunek korzyści i ryzyka związanych ze szczepieniem na SARS-COV-2 wydaje się prosty. - Jeśli ludzi traktujemy jako racjonalne maszyny, to oczekujemy, że jeśli podamy im takie informacje i założymy, że nie chcą chorować na Covid-19, to będą chcieli się zaszczepić. A jednak nie zawsze tak jest - konstatuje filozof.

Przywołuje oświeceniowego filozofa Davida Hume'a, według którego do działania kierują ludzi nie tyle ich przekonania, jaki świat jest - co raczej emocje i pragnienia. Co może leżeć u źródła negatywnych emocji związanych ze szczepieniami?

- Choćby to, że niektórzy ludzie odczuwają wstręt, jeśli chodzi o ingerencję w ich własne ciała. A szczepionka to nakłucie związane ze wstrzyknięciem do ciała obcej substancji - dodaje prof. Żuradzki.

Innym mechanizmem, który może leżeć u podstaw niechęci wobec szczepień, może być budowanie swojego wizerunku jako osoby nonkonformistycznej, która chce występować przeciwko autorytetom, ekspertom, elitom. Z prowadzonych od lat badań psychologicznych (nie w kontekście COVID-19) wynika też, że postawa antyszczepionkowa jest związana z różnymi innymi zmiennymi: skłonnością do wiary w teorie spiskowe, postawą indywidualistyczną (w przeciwieństwie do postawy egalitarystycznej), poparciem dla partii populistycznych, ale także nieufnością wobec dużych korporacji, które na szczepionkach zarabiają.