Niniejsze opracowanie poświęcone jest analizie zasad rządzących czynnościami wyjaśniającymi, podejmowanymi przez organ w czasie kontroli, w szczególności zaś dopuszczalnym formom takich czynności oraz prawnym ograniczeniom ich dopuszczalnego zakresu.

Co wolno inspektorom w aptece
Przepisem w sposób ogólny określającym, jakie działania mogą być podejmowane podczas kontroli apteki, jest art. 37 at ustawy z 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne, który w ustępie 2 stanowi:
"Osoby upoważnione przez organ zezwalający do dokonywania inspekcji lub kontroli są uprawnione do:

1) wstępu na teren nieruchomości, obiektu, lokalu lub ich części, gdzie jest wykonywana działalność gospodarcza objęta zezwoleniem, w dniach i w godzinach, w których jest wykonywana lub powinna być wykonywana ta działalność;
2) żądania ustnych lub pisemnych wyjaśnień, okazania dokumentów lub innych nośników informacji oraz udostępnienia danych mających związek z przedmiotem inspekcji lub kontroli;
3) badania dokumentów odnoszących się do przedmiotu inspekcji lub kontroli;
4) pobierania, w ramach inspekcji lub kontroli, próbek produktów leczniczych, w celu przebadania ich, przez upoważnioną jednostkę".

Na tej podstawie możemy więc wyróżnić następujące uprawnienia organu:
1. uprawnienie do wstępu na teren apteki (w konsekwencji – możliwość przeprowadzenia oględzin),
2. uprawnienie do żądania wyjaśnień – w formie ustnej lub pisemnej,
3. uprawnienie do żądania wydania dokumentów i udostępnienia danych,
4. uprawnienie do pobieranie próbek produktów leczniczych.

Nasuwa się pytanie, czy wyliczenie to ma charakter wyczerpujący, innymi słowy czy organ jest uprawniony do dokonywania podczas kontroli innych jeszcze czynności niż wskazane powyżej.

Zamknięty katalog czynności
Konstrukcja analizowanej regulacji (zwłaszcza brak użycia stosowanego w przypadku wyliczeń otwartych zwrotu „w szczególności”) w zestawieniu z charakterem tego przepisu (przepis o charakterze kompetencyjnym – przepisy tego rodzaju muszą być interpretowane w sposób ścisły) nakazuje przyjąć, iż wyliczenie uprawnień organu zawarte w art. 37 at Prawa farmaceutycznego ma charakter wyczerpujący.