Naczelny Sąd Administracyjny zdecydował, że Federacja reprezentująca organizacje pacjenckie ma prawo do udziału w postępowaniu w charakterze uczestnika w rozprawie, która dotyczy udzielenia zezwolenia na prowadzenie apteki.

Chodzi o postępowania, w których zapadły wyroki WSA w dniu 15 stycznia 2020 roku (sygn. akt VI SA/Wa 1692/19 i sygn. akt VI SA/Wa 1693/19), o których informowała wczoraj Śląska Izba Aptekarska. Spółki złożyły skargę kasacyjną od tych wyroków, 15 kwietnia 2021 roku NSA oddalił kasację stron.

Ochrona interesów pacjentów i usług medycznych
Jak się okazuje, do udziału w postępowaniu zgłosiła akces Federacja, która stwierdziła, że skupia 71 stowarzyszeń pacjentów z całej Polski, chroniąc interesy ponad pięćdziesięciu tysięcy indywidualnych pacjentów.

Pismem z 22 marca 2021 r. wniosła o dopuszczenie do udziału w postępowaniu kasacyjnym w charakterze uczestnika.

Federacja wskazała, że jej działalność statutowa skupia się nie tylko na ochronie praw i reprezentowaniu interesów organizacji pacjentów, ale przede wszystkim na dążeniu do poprawy jakości opieki zdrowotnej i usług medycznych w Polsce.

Dodała, że realizuje ten cel m.in. przez ułatwianie pacjentom dostępu do nowoczesnych i bezpiecznych produktów leczniczych oraz prezentowanie swoich opinii, wniosków i postulatów w sprawach dotyczących pacjentów oraz systemu ochrony zdrowia organom władzy, administracji państwowej i samorządowej oraz społeczeństwu, za pośrednictwem mediów.

Likwidacja aptek nie służy pacjentom
Zdaniem Federacji, niniejsze postępowanie, jako oceniające kwestię dopuszczalności likwidacji aptek w określonych warunkach, dotyczy wprost zaopatrywania polskich pacjentów w leki, co niewątpliwie jest powiązane z działalnością Federacji, bowiem istnieje nierozerwalny związek pomiędzy dostępem do nowoczesnych i bezpiecznych produktów leczniczych a potencjalnym zagrożeniem w postaci ograniczenia liczby miejsc, w których mogą się w nie zaopatrzyć pacjenci, a którego wystąpienie zależeć będzie od wyniku toczącego się postępowania.

Federacja stwierdziła też, że dopuszczenie jej do niniejszego postępowania służy zapewnieniu jego społecznej kontroli oraz interesowi ogólnospołecznemu, m.in. z uwagi na cel działania Federacji w postaci poprawy jakości opieki zdrowotnej i usług medycznych w Polsce. 

Dostępność do leków jest jednym z elementów świadczeń zdrowotnych, który może zostać zaburzony w przypadku zamykania aptek, w których zaopatrują się pacjenci.

Szersza kontrola administracji publicznej
Naczelny Sąd Administracyjny przychylił się do argumentacji Federacji.

Zdaniem sądu, cele Federacji, jakimi są reprezentowanie jej członków przed organami państwa oraz ułatwienie pacjentom dostępu do nowoczesnych i bezpiecznych produktów leczniczych, wpisują się w zakres tego postępowania.

Ponadto, nie stwierdzono, że Federacja działa jedynie w celu zaspokojenia swoich partykularnych celów. Z uwagi na to, dopuszczenie jej do udziału w postępowaniu przyczyni się do zapewnienia szerszej kontroli administracji publicznej.

Podobny wniosek o dopuszczenie do udziału w charakterze uczestnika w sprawie ze skargi kasacyjnej złożył Związek Pracodawców.

Zdaniem NSA, także w tym przypadku udział w postępowaniu jest uzasadniony.

"Za dopuszczeniem Związku do udziału w postępowaniu przemawia interes publiczny, a udział Związku będzie sprzyjać realizacji sądowej kontroli administracji, zapewniając kontrolę społeczną nad tym postępowaniem" - ocenił NSA.
II GSK 1215/20, II GSK 1197/20,