Parlamentarny Zespół ds. Polityki Lekowej przygotował dezyderat do Ministerstwa Zdrowia w sprawie projektu nowelizacji rozporządzenia dotyczącego trybu wyboru Wojewódzkich Inspektorów Farmaceutycznych uchwalony w dniu 31 marca 2021 roku.

Przedstawił go poseł Jakub Kulesza, przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Polityki Lekowej:

"Szanowny Panie Ministrze, w ciągu ostatnich kilku miesięcy podczas posiedzeń kierowanego przeze mnie Zespołu Parlamentarnego ds. Polityki Lekowej parlamentarzyści mieli okazję wspólnie z przedstawicielami Rządu, innych organów administracji publicznej oraz reprezentantami strony społecznej, dyskutować na cały szereg tematów związanych z funkcjonowaniem Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej oraz rynku farmaceutycznego w Polsce.

Samorządowcy właścicielami aptek
Jednym z problemów sygnalizowanych podczas posiedzeń przez podmioty działające na rynku farmaceutycznym były zbyt duże powiązania pomiędzy organami Inspekcji a samorządem zawodowym aptekarzy, a także zbyt duże kompetencje Izb Aptekarskich w zakresie regulowania kształtu rynku aptecznego w Polsce.

Niezależni od samorządu zawodowego właściciele aptek zwracali uwagę na to, że aktualnie funkcjonujące przepisy prawa dają Izbom Aptekarskim bardzo duże kompetencje zarówno w zakresie obsady organów PIF, jak i w samym procesie wydawania przez Inspekcję zezwoleń na prowadzenie aptek. Tego rodzaju wpływ rodzi zaś niebezpieczeństwo realizowania przez poszczególnych członków samorządu swoich partykularnych interesów za pośrednictwem Inspekcji.

Bardzo wielu z czołowych działaczy samorządu zawodowego aptekarzy jest bowiem także właścicielami aptek. Na problemy związane ze zbyt dużym wpływem samorządu zawodowego na działania Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej oraz na wzajemne przenikanie się środowiska Izb Aptekarskich i Inspekcji zwracał uwagę w raporcie autorstwa prof. Roberta Gwiazdowskiego, dotyczącym roli samorządu farmaceutów na rynku aptecznym, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców.

Przedstawiciel NRA w składzie komisji
Prof. Gwiazdowski zwracał w nim uwagę także na to, że w wyniku istnienia tych zależności dochodzi do sytuacji, „w której w praktyce te same osoby mogą jednocześnie funkcjonować na rynku jako przedsiębiorcy prowadzący apteki i znajdować się we władzach samorządu zawodowego przejmującego funkcję regulatora rynku, a następnie rozpocząć karierę w organie inspekcji kontrolującym prawidłowość funkcjonowania podmiotów aptecznych”.

Kompetencją szczególnie niebezpieczną dla zachowania niezależności i bezstronności organów Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej od podmiotów działających na kontrolowanym przez PIF rynku jest wpływ samorządu zawodowego aptekarzy na wybór poszczególnych Wojewódzkich Inspektorów Farmaceutycznych.

Zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie zasad i trybu postępowania konkursowego przy wyłanianiu kandydata na stanowisko wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego, w skład komisji konkursowej przeprowadzającej konkurs na stanowisko WIF wchodzi m.in. przedstawiciel Naczelnej Rady Aptekarskiej. Oznacza to, że samorząd zawodowy aptekarzy, w którego władzach zasiada wiele osób będących właścicielami placówek aptecznych, posiada bezpośredni wpływ na obsadę stanowiska Wojewódzkich Inspektorów Farmaceutycznych.

Zmiany w przepisach
Mając na względzie, że zakres kompetencji organów Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej obejmuje takie działania jak kontrolowanie aptek w zakresie spełniania przez nie wszelkich wymagań prawnych, a także wydawanie, zmiany lub cofanie zezwoleń na prowadzenie aptek, zasadne jest, aby wybór Wojewódzkich Inspektorów odbywał się w sposób pozbawiony wpływu ze strony podmiotów, które będzie on kontrolował i wobec których wydawał będzie decyzje administracyjne.

Niezmiernie cieszy nas, że powyższy problem został zauważony przez Ministerstwo i przygotowane zostały odpowiednie zmiany w przepisach, które ograniczą zakres wpływu samorządu zawodowego na funkcjonowanie organów Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej.

Opublikowany w dniu 15 marca 2021 r. przez Ministerstwo projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie zasad i trybu postępowania konkursowego przy wyłanianiu kandydata na stanowisko wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego  zakłada bowiem, że przedstawiciele Naczelnej Rady Aptekarskiej zostaną wykluczeni ze składu komisji konkursowej przeprowadzającej proces wyboru Wojewódzkich Inspektorów Farmaceutycznych.

Poparcie dla projektu
Uchwalenie przez Ministra Zdrowia tej nowelizacji przepisów przyczyni się niewątpliwie do zwiększenia poziomu niezależności działania służb odpowiedzianych za nadzór nad polskim rynkiem farmaceutycznym.

W pełni popieramy stanowisko Ministerstwa w tym zakresie oraz argumenty przedstawione przez projektodawcę w uzasadnieniu do rzeczonego rozporządzenia.

Jednocześnie mamy nadzieję, że projekt ten będzie wstępem do dalszych działań legislacyjnych zmierzających do zapewnienia Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej pełnej niezależności i bezstronności w regulowaniu i kontrolowaniu rynku farmaceutycznego w Polsce".